Podczas panelu konferencyjnego „Kierunki rozwoju i innowacje w obróbce metali”, który odbył się w Branżowym Centrum Umiejętności w Łukowie, został poruszony temat ekologicznego i zrównoważonego podejścia w nowoczesnej obróbce skrawaniem. Od lat zagadnienie „zrównoważonego rozwoju” jest tematem wielu artykułów naukowych i stale powraca w debacie publicznej.

 Zrównoważony rozwój

Definicja zrównoważonego rozwoju została przedstawiona w Raporcie Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju – to „taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie”. Czyli wzrost gospodarczy musi generować postęp społeczny i jednocześnie nie może szkodzić środowisku naturalnemu. A jak wiadomo duże ilości zanieczyszczeń wytwarzają właśnie branże przemysłowe. Dlatego tak ważne jest umiejętne zarządzanie odpadami i stosowanie ekologicznych środków produkcji.

Ekologia w przemyśle

Przede wszystkim należy wiedzieć, że najważniejszą dla przemysłu, również branży metalowej jest tak zwana Norma ISO 14001. Jest to międzynarodowa norma określająca wymagania dotyczące systemu zarządzania środowiskowego. Czyli, mówiąc prościej, to zbiór przepisów, które mają wspomagać i sugerować rozwiązania oraz działania przedsiębiorstw w obszarze ochrony środowiska, tak aby zapobiegać negatywnym wpływom produkcji na środowisko, poprzez oszczędność surowców, energii, wody, czasu i poprawne gospodarowanie odpadami (selekcja, recykling).

Dr inż. Paweł Chojnacki – Prezes Lubelskiego Oddziału  Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, podczas panelu konferencyjnego „Kierunki rozwoju i innowacje w obróbce metali” w  prelekcji: „Ekologiczne i zrównoważone podejście w nowoczesnej obróbce skrawaniem – innowacje i wyzwania”, poruszył temat ecodesignu czyli  projektowania przedmiotów i usług tak, by w możliwie najmniejszym stopniu, szkodziły środowisku naturalnemu, uwzględnia ono bowiem  aspekty ekologiczne w całym procesie koncepcyjnym i realizacyjnym.

Przykładem ekoprojektowania jest obróbka mechaniczna (w tym obróbka skrawaniem)  jako jedna z głównych metod produkcji/przetwarzania. Jej wpływ na środowisko zależy już od procesu projektowania produktu. To na tym etapie konstruktor dokonuje wyboru materiału oraz definiuje geometrię  i szczegółowe wymagania dotyczące obróbki mechanicznej, powierzchniowej, pokryciowej detalu. Musi więc uwzględnić w projekcie materiał, technologiczność  wykonania detalu, komplikację kształtu powodującą między innymi powstanie dużej ilości  odpadów np. wiórów, żywotność  detalu, możliwości  jego naprawy, regeneracji, utylizacji lub recyklingu.

Przeszkodą w zwiększeniu ekologiczności produkcji jest też często fakt, że bardziej złożone detale wymagają obróbki na kilku maszynach, np. tokarce, frezarce i szlifierce. Rozwiązaniem są centra CNC, oferujące połączenie kilku procesów obróbczych w jednym urządzeniu. Ich zaawansowane oprogramowanie pozwala na precyzyjne dostosowanie parametrów cięcia, co przekłada się na redukcję zużycia energii oraz materiałów a to minimalizuje odpady.

Ekologiczne i zrównoważone podejście w obróbce CNC staje się kluczowe w kontekście dbania o środowisko naturalne.